Phương trình tiếp tuyến – Các phương pháp viết và ví dụ

Phương trình tiếp tuyến: viết phương trình tiếp tuyến đi qua 1 điểm, viết phương trình tiếp tuyến vuông góc với đường thẳng, viết phương trình tiếp tuyến song song với đường thẳng…
Phương trình tiếp tuyến

Viết phương trình tiếp tuyến

Bài tập về phương trình tiếp tuyến được chia thành 3 dạng cơ bản là:

  • Viết phương trình tiếp tuyến tại tiếp điểm M
  • Viết phương trình tiếp tuyến đi qua điểm A cho trước
  • Viết phương trình tiếp tuyến biết hệ số

Phương trình tiếp tuyến tại tiếp điểm M(x_{0},y_{0}) có dạng:

y=f^{'}(x_{0})(x-x_{0})+y_{0} (1)

Trong đó f^{'}(x_{0}) là đạo hàm của hàm số tại điểm x_{0}.

x_{0}; y_{0} là hoành độ, tung độ của tiếp điểm M.

Như vậy với bài tập yêu cầu viết phương trình tiếp tuyến thì ta phải tìm 3 đại lượng, là: f'(x_{0}); x_{0} và y_{0}.

Viết phương trình tiếp tuyến tại tiếp điểm cho trước M(x_{0},y_{0})

Cách làm: Bài toán yêu cầu viết phương trình tiếp tuyến tại tiếp điểm M(x_{0},y_{0}) thì công việc cần làm là tìm f'(x_{0}); x_{0} và y_{0}, trong đó x_{0}, y_{0} chính là tọa độ của điểm M, vì vậy chỉ cần tính f'(x_{0}), rồi thay vào phương trình (1) là xong.
Phương trình tiếp tuyến

Viết phương trình tiếp tuyến đi qua 1 điểm

Cho đồ thị hàm số y=f(x), viết phương trình tiếp tuyến \Delta của đồ thị hàm số biết tiếp tuyến đi qua A(a,b)

Phương pháp viết phương trình tiếp tuyến:

Gọi phương trình tiếp tuyến của \Delta có dạng: y = f'x_{0}(x - x_{0}) + y_{0} (2)

Và có tiếp điểm M_{0}(x_{0},y_{0})

Vì A(a,b) thuộc tiếp tuyến nên thay tọa độ A vào phương trình ta có:

b = f'_{x_{0}} (a - x_{0}) + f_{x_{0}} với f_{x_{0}} = y_{0}

Phương trình này chỉ chứa ẩn x_{0}, do đó chỉ cần giải phương trình trên để tìm x_{0}.

Sau đó sẽ tìm được f'x_{0} và y_{0}.

Tới đây phương trình tiếp tuyến của chúng ta đã tìm được.
Phương trình tiếp tuyến

Viết phương trình tiếp tuyến có hệ số góc k

Để viết phương trình tiếp tuyến \Delta của đồ thị (C) y = f(x) khi hệ số góc k ta làm theo các bước sau:

Bước 1: Tính đạo hàm f’(x)

Bước 2: Giải phương trình f’(x) = k để tìm hoành độ x_{0} của tiếp điểm. Từ đây suy ra tọa độ điểm M_{0}(x_{0}; y_{0}) với y_{0} = f(x_{0})

Bước 3: Viết phương trình tiếp tuyến \Delta tại tiếp điểm M_{0}(x_{0}; y_{0}):

y = f'(x_{0})(x - x_{0}) + y_{0}

Chú ý: Tính chất của hệ số góc k của tiếp tuyến

  • Tiếp tuyến song song với đường thẳng y = ax + b thì k = a
  • Tiếp tuyến vuông góc với đường thẳng y = ax + b thì k=-\frac{1}{a}

Viết phương trình tiếp tuyến biết tiếp tuyến song song với đường thẳng

Vì tiếp tuyến song song với đường thẳng y=ax+b nên tiếp tuyến có hệ số góc k=a.
Phương trình tiếp tuyến của (C) đi qua tiếp điểm M(x_{_{0}}, y_{0})y=a(x-x_{0})+y_{0}
Phương trình tiếp tuyến

Viết phương trình tiếp tuyến biết tiếp tuyến vuông góc với đường thẳng

Vì tiếp tuyến vuông góc với đường thẳng có phương trình y=ax+b nên tiếp tuyến có hệ số góc k=-\frac{1}{a}

Phương trình tiếp tuyến của (C) đi qua tiếp điểm M(x_{_{0}}, y_{0})-\frac{1}{a}(x-x_{0})+y_{0}

Ví dụ viết phương trình tiếp tuyến

Cho hàm số y=\frac{2x-1}{x+1}
Viết phương trình tiếp tuyến của (C) biết tiếp tuyến đi qua A (-1; 4).

Lời giải:

(d) là tiếp tuyến của (C) tại M(x_0;y_0)
\Rightarrow (d): (y-y_0)=y'(x_0)(x-x_0)
\Rightarrow (d): y=\frac{3}{(x_0+1)^2}(x-x_0)+\frac{2x_0-1}{x_0+1}
(d) qua A \Leftrightarrow \frac{3}{(x_0+1)^2}(-1-x^0)+\frac{2x_0-1}{x_0+1}=4
\Leftrightarrow -3+2x_0-1=4x_0+4\Leftrightarrow 2x_0=-8
\Leftrightarrow x_0=-4\Rightarrow y_0=3;y'(-4)=\frac{1}{3}
Vậy (d): y=\frac{1}{3}(x+4)+3=\frac{1}{3}x+\frac{13}{3}
Sotayhoctap chúc các bạn học tốt!

5/5 - (1 bình chọn)
Mình là Nguyễn Mỹ Lệ - là tác giả các bài viết trong chuyên mục sổ tay Toán học - Vật lý - Hóa học. Mong rằng các bài viết của mình được các bạn đón nhận nồng nhiệt.

Related Posts

Chuyên đề số chính phương

Chuyên đề số chính phương

Chuyên đề số chính phương: số chính phương là số gì, định nghĩa số chính phương, tính chất số chính phương, một số dạng bài tập về…

Lược đồ Hoocne (Sơ đồ Hoocne)

Lược đồ Hoocne (Sơ đồ Hoocne) trong cách chia đa thức

Bài viết lược đồ Hoocne (Sơ đồ Hoocne) trong cách chia đa thức bao gồm: Cách chia đa thức cho đa thức bằng lược đồ Hoocne, bài…

Các hàng đẳng thức

Nhị thức Newton, cách khai triển và một số dạng bài tập áp dụng

Bài viết nhị thức Newton bao gồm: nhị thức Newton cơ bản, khai triển nhị thức Newton, tìm hệ số trong khai triển nhị thức Newton, nhị…

Những hằng đẳng thức đáng nhớ

Những hằng đẳng thức đáng nhớ, hằng đẳng thức mở rộng và dạng toán áp dụng

Bài viết những hằng đẳng thức đáng nhớ bao gồm: 7 hằng đẳng thức đáng nhớ, các hằng đẳng thức mở rộng, các hằng đẳng thức tổng…

Hàm số liên tục và bài toán xét tính liên tục của hàm số

Bài viết hàm số liên tục bao gồm: định lý và định nghĩa về hàm số liên tục, xét tính liên tục của hàm số, bài tập…

Cách tìm tập xác định của hàm số mũ và hàm số logarit

Bài viết cách tìm tập xác định của hàm số mũ và hàm số logarit, đây là dạng toán cơ bản trong chương trình Giải tích 12….